Braxton-Rzewski
De uit Luik afkomstige pianiste Geneviève Foccroulle speelt composities van de Amerikaanse componist Anthony Braxton. Ze worden door Ensemble 88 onderbroken en becommentarieerd met werk voor ensemble (in wisselende bezetting) van diens landgenoot Frederic Rzewski.
Programma
Frederic Rzewski — Chains
1 / The news
2 / The news again
3 / Christopher Columbus to Ferdinand and Isabella
4 / The cry of the Rich and the Poor
5 / Creation 1
Anthony Braxton — Composition nr. 5
Frederic Rzewski — Chains
6 / Creation
7 / Song of the Sphinx
8 / What is anarchisme
12 / How to make a pin
Frederic Rzewski — Spots
2 / Swinging, like a bleus
5 / Like a friendly discussion
6 / Mysteriously, with suspense
Anthony Braxton — Composition nr. 32
Frederic Rzewski — Spots
9 / Duet
Anthony Braxton — Composition nr. 32 (vervolg)
Frederic Rzewski — Spots
13 / Ceremoniously
Musicians
Hannah Morisson, zang; Eva van Ooy, cello; Jos Kamp, cello; Leo van Tol, (bas) klarinet; Paul Pankert, viool; Anne Davids, fluit; Jan van den Boomen, slagwerk. Gast: Geneviève Foccroulle, piano
Toelichting
Het oeuvre van de Amerikaanse componist, multi-rietblazer en pianist Anthony Braxton (1945) omvat een groot aantal complexe composities. Veel van zijn muziek is jazzgeoriënteerd, maar hij is ook actief in vrije improvisaties. Braxton was de eerste die in 1968 een solo-improvisatie op plaat uitbracht. Behalve door jazz (en dan speciaal saxofonisten als Warne Marsh, John Coltrane en Paul Desmond) is Braxton beïnvloed door avant-gardisten als Karlheinz Stockhausen en John Cage.
Het merendeel van zijn pianowerken ontstond in de jaren ’70, maar er zijn ook composities van recentere datum. Veel van zijn pianowerken duren rond de veertig minuten (er zit zelfs een werk bij van twee uur) en hebben een open vorm: dat betekent dat de uitvoerder de vrijheid heeft zelf ‘op reis’ te gaan in de compositie. Zo voegt Geneviève Foccroulle, met toestemming van de componist, tijdens concerten (delen uit) andere werken van Braxton in, waardoor er telkens nieuwe composities ontstaan. Composition 32, die Foccroulle tijdens dit concert onder meer zal uitvoeren, wordt helemaal gespeeld met doorklinkpedaal. Dat veroorzaakt volgens de pianiste een effect gelijk een storm.
Braxtons landgenoot Frederic Rzewski (1938) is componist, pianist en muziekpedagoog. Hij studeerde onder meer bij Walter Piston en Luigi Dellapiccola en werd in 1977 docent aan het conservatorium van Luik. Rzewski heeft een aantal pianowerken geschreven die opvallend toegankelijk en traditioneel van aard zijn. Dit doet hij om deze werken, die bijna steeds een politieke, linkse lading hebben, voor de arbeidersklasse toegankelijk te houden. Desondanks draagt zijn muziek onmiskenbaar stijlkenmerken van de avant-garde. Met Braxton werkte Rzewski samen in het ensemble Musica Elettronica Viva, waarin hij experimenteerde met elektronische en elektronisch bewerkte instrumenten.
Zijn compositie Chains is een echt Rzewski-werk: actuele krantenberichten, door de sopraan voorgedragen, worden becommentarieerd in steeds wisselend te kiezen bezetting. Spots bestaat uit dertien korte (jazzy) composities van ongeveer één minuut. Volgorde en bezetting zijn vrij.
De Luikse pianiste Geneviève Foccroulle (1960) studeerde aan het conservatorium in haar woonplaats en gaf daar les van 1980 tot 2000. Ze werkte in die periode samen met componisten als Henri Pousseur, Philippe Boesmans en Mauricio Kagel en ensembles als het Xenakis Ensemble en L’Art pour l’Art. In 2000 verhuisde ze naar zuidwest Frankrijk waar ze sindsdien les geeft en optreedt. In 2003 ontmoette ze Anthony Braxton en begon ze zijn complete pianomuziek op cd op te nemen. Dat resulteerde in een serie van negen cd’s met in totaal acht uur muziek.
Beeldende kunst
Voor dit concert heeft beeldend kunstenaar Nieke Lemmens een nieuw decor ontworpen: de installatie ‘Selfmade’. Ze is ontstaan als een reflectie op de rol van Amerika in de wereld. Deze installatie legt een sterke verbinding met de teksten van o.a. Columbus, die door Rzewsky in zijn composities zijn gebruikt.
Maastricht / donderdag 2 mei 2013, 20.30 uur / Theater a/h Vrijthof
