Untitled Proceedings

In Untitled Proceedings staat improvisatie centraal. Het ensemble is gaan samenwerken met twee jonge musici/ componisten die een belangrijke rol toekennen aan dit vormgevingsprincipe, te weten Germaine Sijstermans en Rutger Muller. Zij zetten dit middel elk op een geheel eigen wijze in.

Germaine Sijstermans laat om te beginnen de bezetting van de twee geprogrammeerde werken grotendeel vrij. In Untitled zijn alleen fluit en klarinet voorgeschreven, in M alleen de haalbaarheid van de geschreven noten op het betreffende instrument.

Verder zegt zij over de twee werken:

In M zijn samenklanken in een chronologische volgorde gegeven. Iedere samenklank is steeds drie maal te horen, gespeeld door verschillende (combinaties van) spelers. Wanneer de solisten en ensemble inzetten, is vrij en variabel, maar door de omstandigheden bepaald. Het hangt af van welke instrumenten meespelen: hoe lang zal een samenklank uitklinken, hoe ver reikt de adem of boog? De musici kunnen nooit vooraf weten wanneer ze zullen inzetten, maar reageren op elkaars dynamische ontwikkeling binnen de samenklanken. Ze hebben de mogelijkheid om het stuk in een cadans te laten komen, of er juist vanaf te wijken; spanning toe te voegen of juist te verstillen.

In Untitled heeft het duo de hoofdrol. Om de beurt spelen de fluit en klarinet de noten van een lange melodie met lange tussenpauzen. De pauzes worden steeds korter tot het punt waar de tonen elkaar raken en overgaan in overlappingen. De lengtes van de pauzes en overlappingen worden bepaald door de spelers, evenals de fraseringen binnen de lange melodie. De uiteindelijk klinkende melodie is de versmelting van de individuele keuzes van beide spelers.
De overige spelers fungeren als een schaduw van het duo. Ze bepalen zelf of, wanneer en hoe ze spelen. Voor welke melodietoon ze een schaduw spelen, de timing van de inzet, het timbre en de lengte van de toon, volledig onafhankelijk of in relatie tot ander klinkend materiaal: dit zijn beslissingen die de schaduwspelers individueel maken.

Rutger Muller noemt zijn werk Processive II een ruimtelijke compositie-improvisatie geïnspireerd door o.a elektroakoestische muziek, dark ambient, gong-klanken en Japans Noh-theater. In deze compositie wisselen meditatieve en unheimliche klanken elkaar af, al zwevend door de ruimte middels een spatiale speaker-setup. Midden daarin staan de muzikanten en worden ze uitgedaagd om timbres en interacties (zoals contrapunten en vraag-en-antwoord-spel) te ontdekken. Zo vervagen lineariteit en hiërarchie en ontstaan er quasi-onvoorspelbare patronen – en stiltes.

Germaine Sijstermans benoemt nog een derde laag van improvisatie. Deze is niet zozeer voor de spelers, maar voor de ruimte en bezoekers. In beide stukken zitten de spelers niet op een podium, maar verspreid in de ruimte (tussen, om, of gemende met de luisteraars). Het ensemble projecteert niet gezamenlijk vanaf één plek haar geluid richting het publiek, maar stuurt het, vanuit de hele ruimte, de gehele ruimte in. Dit resulteert in een levendigere, actievere luisterbeleving voor de toehoorder. Het publiek is (normaalgesproken, in een wereld zonder covid-pandemie) vrij om te kiezen waar men gaat zitten: op een centrale plek of in de buurt van een (favoriet?) instrument, helemaal alleen of samen met anderen.
Deze ruimtelijk aanpak maakt mogelijk dat de muziek en de klanken zich akoestisch ten volste kunnen ontvouwen. Menging van klanken, zwevingen en zelfs verschiltonen ontwikkelen zich, maar pakken in iedere uitvoeringsruimte anders uit. Deze uitkomsten beïnvloeden op hun manier weer de individuele keuzes van de spelers in beide stukken.

PROGRAMMA:

Germaine Sijstermans    Untitled      piano of vibrafoon, viool,  klarinet, cello, fluit en  basklarinet

Rutger Muller          Processive II     slagwerk en elektronica

Germaine Sijstermans      M.     fluit, klarinet, vibrafoon, viool, cello en                                                                                                       basklarinet

Anne Davids, fluit
Johan Naus, clarinet
Germaine Sijstermans, basklarinet
Paul Pankert, violin
Cornelia Briese, cello
Wouter Bergenhuizen, piano
Jan van den Booren, slagwerk
Rutger Muller, elektronica

Toegang € 18,50
studenten € 13,50

Dit concert is tevens het jaarlijkse Vriendenconcert van Ensemble88.  Vrienden hebben gratis toegang. Ook wie zich ter plaatse opgeeft als Vriend mag gratis binnen.

Zondag 16 januari, 15.00 uur
AINSI, Lage Kanaaldijk 112, Maastricht